Het vrouwenhart
Pijn op de borst maar niets te zien in de grote kransslagaders? Dat overkomt jaarlijks vele patienten die met geruststelling naar huis worden gestuurd. Vooral vrouwen. Want bij vrouwen kunnen hartklachten zich anders uiten en ook starten de problemen vaak op een andere plek dan bij mannen. En bij een gewone hartkatheterisatie ziet alles er pico bello uit.
Gelukkig komt er steeds meer erkenning en herkenning van vrouw specifieke hartklachten en bestaan er sinds enkele jaren ook speciale cardiologische poli’s voor het vrouwenhart.
Omdat het zo lastig te herkennen is, ook voor artsen, aangezien de meeste deze kennis niet in hun opleiding gehad hebben, is het extra belangrijk dat er aandacht voor is. Maar niet alleen artsen, ook vrouwen zelf moeten weten dat het zich bij hen anders kan uiten.
Hierboven zie je een plaatje van het hart. Er lopen 3 grote bloedvaten. Bij mannen zie je meestal dat in deze bloedvaten door aderverkalking er vernauwingen optreden met als gevolg zuurstof tekort voor de hartspier. Dit uit zich meestal typisch met inspanningsgebonden pijn op de borst die afzwakt in rust. Bij vrouwen kan dit ook zeker zo optreden. Maar bij vrouwen hoeft dat niet. Bij vrouwen beginnen de problemen vaker in de kleinere bloedvaten van het hart. Hierin kunnen ook kalkafzettingen zitten maar vaker treden er spasmes (verkrampingen) op waardoor ze nauwer worden en de hartspier op bepaalde plekken te weinig doorbloed wordt. Er is dus geen sprake van een permanente vernauwing (obstructie) maar een tijdelijke vernauwing. Als het bloedvat weer ontspant is er niks aan te zien.
Deze spasmes ontstaan door endotheel dysfunctie. Endotheel is de laag cellen aan de binnenkant van onze bloedvaten. Vooral na de overgang, als het oestrogeen wegvalt, zie je dat vrouwen een enorme toename laten zien in hartklachten. Oestrogeen heeft namelijk een beschermend effect op de vaatwand. Uiteindelijk overlijden er zelfs meer vrouwen dan mannen aan hun hart. Waarschijnlijk omdat hun klachten minder goed herkend worden.
Maar met welke klachten presenteren deze vrouwen zich dan?
Grillig klachtenpatroon. Golfachtige patronen van een beklemmend gevoel op de borst, niet perse inspanningsgebonden
Klachten wel vaak na inspanning of bij stress
Klachten in de nacht
Gevoel alsof BH te strak zit
Harnas gevoel
Gevoel niet goed te kunnen doorzuchten
Pijn tussen de schouderbladen
Moeheid
Kortademigheid
Misselijkheid
Bij deze vrouwen spelen vaak de gebruikelijke risicofactoren voor Hart- en Vaatziekten als overgewicht, roken, hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol, te weinig beweging, aanleg, chronische stress.
Maar dat hoeft niet perse. Het kan ook optreden bij vrouwen met een goede leefstijl en die vrouw specifieke risicofactoren hebben. Hieronder noem ik er een aantal waarbij er een associatie is met een verhoogd risico op hart- en vaatziektes:
Verhoogde bloeddruk of diabetes in de zwangerschap
PCOS
Vervroegde overgang
Hevige overgangsklachten, vooral vrouwen met ernstige opvliegers/nachtzweten
Migraine
Herhaaldelijke miskramen
Reuma
Schildklierproblemen
Mocht je klachten hebben die mogelijk passen bij het vrouwenhart, bezoek dan altijd je huisarts. Indien je doorverwezen wordt, zou je kunnen vragen om een cardioloog met expertise in het vrouwenhart.